W ostatnich latach pojawiło się coraz więcej badań naukowych wykazujących zależność pomiędzy alergią pokarmową, a alergią układu oddechowego.

Alergeny pokarmowe są to substancje najczęściej białka wywołujące objawy ze strony układu immunologicznego i mogą występować jako IgE-zależne i IgE niezależne.

Alergeny mogą działać na drodze: wziewnej, pokarmowej i kontaktowej.

Do najczęściej zgłaszanych objawów po spożyciu pokarmu należą: pokrzywka, atopowe zapalenie skóry (AZS), dolegliwości ze strony układu pokarmowego, zespół alergii jamy ustnej.  Do objawów klinicznych po spożyciu pokarmu w obrębie układu oddechowego należą: katar, kichanie, łzawienie oczu, świąd gardła, obrzęk krtani, bezgłos, kaszel, płytki oddech, świszczący oddech, duszności, anafilaksja łącznie z niewydolnością oddechową. Alergeny pokarmowe mogą być również odpowiedzialne za indukowanie i prowokowanie zaostrzeń schorzeń układu oddechowego np. astmy lub alergicznego nieżytu nosa.

Naukowo dowiedziono, że u ponad 60% osób dorosłych i dzieci alergia pokarmowa jest związana z alergią wziewną.

Pokarm może prowokować reakcje w układzie oddechowym o charakterze IgE – zależnym typu wczesnego jak i opóźnionego. Mechanizm ten nie został jeszcze wystarczająco poznany.

Niektóre hipotezy powstawania astmy indukowanej pokarmem:

1. U pacjentów z alergią na pokarmy zwiększona ekspresja eotaksyny w przewodzie pokarmowym prowadzi do aktywności komórek immunologicznych błony śluzowej jelita takich jak limfocyty T, do wydzielania cytokin IL-4 (interleukiny-4), IL-5, IL-13, stymulacji komórek błony śluzowej oskrzeli prowadząc do wzrostu reaktywności oskrzeli.
2. Proces zapalny w obrębie przewodu pokarmowego nasila reakcje alergiczne układu oddechowego nie tylko na uczulający alergen pokarmowy, ale również na alergeny wziewne niespokrewnione. Następuje zwiększone stężenie swoistych przeciwciał, nasilenie wytwarzania cytokin Th2 i procesu zapalnego w układzie oddechowym oraz nadreaktywności oskrzeli.

Alergie krzyżowe

Bardzo często zdarza się współwystępowanie alergii wziewnej i pokarmowej. Wynika to z punktów wspólnych pomiędzy alergenami pokarmowymi i wziewnymi. WHO określa, że jeżeli jest zgodność sekwencji aminokwasów minimum 35% to już może dojść do reakcji krzyżowej.

Reaktywność krzyżowa polega na wiązaniu się przeciwciała IgE z antygenem homologicznym poprzez epitopy linarne lub konformacyjne.