Każdy z nas boi się nadmiaru cholesterolu, ale trzeba też wiedzieć, że cholesterol jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jak zawsze we wszystkim musi być równowaga.

W naszym organizmie mamy dwa rodzaje cholesterolu endogenny czyli produkowany przez nas samych oraz egzogenny dostarczany z pożywieniem. Z dietą dostarczamy około 50% cholesterolu. Spożywając jajka, wątróbkę z kurczaka, masło czy smalec dostarczamy duże ilości cholesterolu. Zdrowy człowiek w zależności od ilości cholesterolu z diety produkuje odpowiednią ilość cholesterolu endogennego. Prawie każda komórka potrafi wyprodukować cholesterol z wyjątkiem erytrocytów. Aczkolwiek główna produkcja następuje w wątrobie. Synteza cholesterolu zachodzi w cytoplazmie choć niektóre enzymy uczestniczące w procesie znajdują się w retikulum endoplazmatycznym.

Ważne znaczenie w syntezie cholesterolu odgrywa enzym reduktaza HMG-CoA. To ona decyduje ile cholesterolu wyprodukować. Popularne leki podawane przy wysokim stężeniu cholesterolu – statyny obniżają aktywność tego enzymu i dzięki temu spada ilość cholesterolu endogennego. Warto również znać inne metody obniżające poziom cholesterolu, które nie mają skutków ubocznych jak statyny. W wielu przypadkach one wystarczają. Po pierwsze aktywność reduktazy HMG-CoA jest obniżana przez cholesterol z diety czyli np. z popularnych żółtek jaja kurzego. Działanie cholesterolu z posiłków jest podwójne, ponieważ z jednej strony hamuje transkrypcję genu reduktazy HMG-CoA, a z drugiej strony wykazuje działanie allosteryczne. Sama komórka jeżeli widzi, że ma za dużo cholesterolu w środku nie produkuje receptorów czyli drzwi, dzięki którym cholesterol z zewnątrz mógłby wejść do środka. Nie dochodzi do nagromadzenia cholesterolu we wnętrzu. Poziom insuliny ma bardzo duży wpływ na ilość cholesterolu produkowanego przez organizm. Wysoki poziom insuliny, który uwalnia się w wyniku spożywania posiłków z wysokim indeksem glikemicznym np. słodyczy powoduje zwiększenie aktywności reduktazy co skutkuje zwiększeniem produkcji cholesterolu. Dieta pozbawiona cukrów prostych powoduje obniżenie cholesterolu w krwi.

Cholesterol to sterolowa cząsteczka 27-węglowa, gdzie każdy atom węgla pochodzi z acetylo-CoA czyli związku do którego jest przekształcany każdy składnik odżywczy.

Kilka słów na temat funkcji cholesterolu.

Cholesterol

• jest składnikiem budulcowym błony komórkowej komórek między innymi osłonek mielinowych komórek nerwowych
• jest składnikiem soli żółciowych, dzięki którym mamy możliwość trawić tłuszcze
• jest prekursorem witaminy D, która wspiera nasz układ odpornościowy
• jest prekursorem 5 głównych klas hormonów sterydowych:
  • progesteronów
  • estrogenów
  • androgenów
  • glukokortykoidów
  • mineralokortykoidów

Widzimy, że cholesterol jest dla nas bardzo ważny, jednak jego nadmiar jest szkodliwy i może powodować miażdżycę, udary, choroby niedokrwienne serca.